bipolar bozukluk bilinen adıyla manik depresyon, manik atak yoksa
manik terme escort depresif bozukluk, iki uçlu duygudurum bozukluğu gibi
tanımlanıyor . Bipolar bozukluğun nedenleri, korunma yolları, tedavisi ve koruyucu sağaltma
yöntemleri ılgili
merak edilenler yazımızda.. Bipolar bozukluk sebep
bir hastalık gibi
tanımlanıyor?günlük yaşamda herkesin duygusal dünyasında inişler çıkışlar olur. Duygularımız öfke, sevinç, üzüntü, coşku, keder, huzursuzluk ve endişe ortasında
gidip gelir. Lakin
bipolar bozuklukta yaşamsal olaylarla kısmen yoksa
büsbütün
ilişkisiz gibi
uzun süren yoğun duygudurum değişimleri olur. Bu değişimler düşünceleri, duyguları, fiziki
sağlığı, davranışları ve kişinin işlevlerini, yaşamını etkiler. Bipolar bozukluk ne kişinin hatasıdır, ne de kişiliğinin güçsüzlüğüdür. Sağaltma
edilebilir tıbbi bir bozukluktur. Bipolar bozukluk hangi yaşta araya
çıkabilir?genelde ergenlik dönemi ve çabuk
erişkinlikte araya
çıkar. Fakat
ilk hastalık belirtileri her yaşta başlayabiliyor. Bipolar bozuklukta çabuk
tanı ve tedavinin önemi nedir?bipolar bozukluk sıklıkla depresyon dönemi ile başlıyor, manik dönemler sonraki yıllarda araya
çıkabiliyor. Bu sebepile
hastalar düzgün
tanı ve düzgün
sağaltma
ile karşılaşana dek
yıllar geçebiliyor. çabuk
tanı ve muvafık
tedaviyle bunlar önlenebilir: Okul, evlenme
ve iş sorunları Alkol/madde kullanımıintihar girişimleritedavide karşılaşılabilecek sorunlar (kişi sağaltma
öncesi ne dek
hayli
hastalık dönemi yaşadıysa, sonraki atakların tedavisi de o dek
güç olur)yanlış, uygunsuz sağaltma
(kişi bipolar bozukluk karşılık olaraq
mesela
yalnızca
depresyon tedavisi görürse, sonuçta manik atak gelişimine sebep
olunabilir. Depresyon göre
kullanılan antidepresif ilaçlar tek başına kullanıldıklarında maniye yol açabilir) Bipolar bozuklukta genetik faktörler etkili mi? Hastalığın genetik geçişi olduğu araştırmalarda görülüyor. Araştırmacılar, bipolar bozukluğu olanlarda bir takım
biyokimyasal sorunların geliştiğini ve şunun
genler aracılığıyla taşındığını gösteriyor. Evli çiftlerden birinde bipolar bozukluk olursa
ve diğerinde bozukluk yoksa, çocuklarında bu hastalığın görülme oranı 1/7 gibi
kabul ediliyor. Bipolar bozukluğun nedenleri neler?kanıtlanan tek bir sebep
yok, lakin
genetik geçiş olduğu biliniyor. Beyindeki biyokimyasal problemler bu kişileri duygusal ve bedensel
strese hala
duyarlı nur
getiriyor. Bipolar bozukluk her yaşta ve her cinsiyette araya
çıkabiliyor, kişilerin psikolojik yapıları, sosyal durumları ile ilişkili değil. Bipolar bozukluğun belirtileri neler?dört değişik
duygudurum süreci görülebiliyor. Bir takım
hastalar bu dönemlerin hepsi ile süre
süre
karşılaşırken, bir takım
hastalar yalnız
manik dönem yahut
depresyon ve hipomani dönemlerini geçiriyor. 1. Manigenelde ötede
zevkli
olma, enerji artışı, yaratıcılık, uykuya gereksinim duymama, yorgunluk hissetmeme olarak
şahısa
güzel
gelecek
duygularla başlar. Ara-sıra
hastalandığını o sırada kabul etmeme ve çabuk sinirlenme, çok
tepki gösterme kadar
belirtiler de yoldaşlik
edebilir. Manik dönemde alttaki
bulgular günler baştan başa
takip
eder: özünü
memnun
ve taşkın, ötede
enerjik hisseder, ara-sıra
de çok
öfkeli olabilir.çok az uykuya rağmen hayli
çok
enerjik olur.diğerlerinin yetişemeyeceği dek
süratli 
konuşur.düşüncede hızlanma olur, zihninde düşünceleri hızla akmaya başlar.konsantrasyon kaybı yaşar, dikkati çabuk dağılır.kendini güçlü, önemli, diğerlerinden üstün görür.fazla para harcama, seksüel
aktivitede artma, süratli 
araba kullanma, ötede
miktarlarda iş yapma benzer
davranış değişiklikleri görülebilir. Hala
ağırbaşlı
olgularda gerçekte değil
sesler duyma, nesneler görmek aynı
halüsinasyonlar ve dış gerçeklikle ilişkisiz hatalı inanışlar demek ki
hezeyanlar (şüphecilik, izleme
edildiğini düşünmek, özünü
mühim
ve üstün özellikleri olan birisi
zannetmek gibi) görülür. 2. Hipomani Maninin fazla
yumuşak
formu olan hipomanik dönemde hastanın duygudurumu yükselir, özünü
normalden şimdiye kadar
iyi hisseder, bu dönemde hatta
üretken olur. Belirtiler hasta yoksa
yakınları tarafından değişik bir şey
edilebilir yalnız
manide olduğu dek
hayatı güçleştirmez. Kişi genelde bu durumundan tatmin olmuş
olur ve ilaçlarını dahi
kesebilir. Bu dönemden ardından
birden mani yahut
depresyon gelişebilir. 3. Depresyonhaftalar baştan başa
takip
yapan
belirtileri bulunur: Hasta özünü
üzgün, kederli hisseder yoksa
normalde haz
aldığı şeylere yuz yuze
ilgisini kaybeder.kendine koruma
azalır.çok uyumaktan yahut
hiçbirzaman
uyuyamamaktan, erken
fazla
çabuk
uyanmaktan yakınır. Istek
kaybı yahut
artışı görülür.konsantrasyon problemleri yahut
fikir
vermede güçlükler yaşar.kendini değersiz, suçlu hissedebilir.enerji kaybı yaşar.intihar, ölüm düşünceleri olabilir.gündelik hayatını sürdürmekte güçlük çekebilir.ağır depresyonda da halüsinasyon yahut
hezeyan görülebilir. 4. Karma (mikst) dönem Gün içinde sıkça değişen mani ve depresyon belirtilerinin benzer
sanyede
yaşanmasıdır. Bipolar bozukluk nasıl sağaltma
edilir? Ilaç, eğitim ve psikoterapi tedavide kullanılır. Iki sağaltma
şekli uygulanır. Hastalık belirtilerini çıktığı sırada akut, yeniden hastalanmayı engellemek nedeniyle
koruyucu sağaltma
uygulanır.tedavi şekline doktor fikir
verir. Ara-sıra
hastalar birkaç yıl baştan başa
kendilerini iyi hissettiklerinde, bipolar bozukluğun sağaltma
olduğunu ve ilaca gereksinimlerinin kalmadığını düşünürler. Yalnız
unutulmamalı; ilaçlar bipolar bozukluğu “tedavi” etmezler, belirtilerin araya
çıkmasını engellerler. Ilaçların kesilmesiyle birkaç ay içinde hastalık tekrarlar. Bipolar bozukluğu olan hastalar sağaltma
sürecinde neler yapmalı? Başlıca
hastalığı hakkında
malumat
sahibi olmalı. Bipolar bozukluk mesela
şeker hastalığı kadar
yaşam boyu süren bir hastalık olduğundan hasta ve yakın çevresi hastalık ve tedavisi hakkında
bilgilenmeli. Alttaki
konulara bakım
ederek, ufak duygudurum değişikliklerini ve stresi azaltabilir; Devmlı
uyku. Genelde bununla birlikte
saatte uyumak ve uyanmak. Bozuk dinlenme
düzeni vücutta kimyasal değişikliklere yol açar. Bu da duygudurum bozukluklarını tetikleyebilir. Devmlı
aktivitenin sağlanması. Alkol ya da
özge
bir madde kullanmamalı. Bunlar beyin işleyişinde dengesizlikler yapabilir, duygudurum bozukluğuna yol açabilir, kullanılan ilaçlarla etkileşebilir. Bilhassa
özünü
iyi hissetmek yahut
dinlenme
problemi nedeniyle
bunlar kullanılabilir lakin
durumun hala
da kötüleşmesine sebep olabilirler. Her gün kullanılan düşük miktardaki alkol, kafein, grip/alerji/ağrı nedeniyle
alınan ilaçlar uykunuzu, duygudurumunuzu etkileyebilir, ilaçlarınızla etkileşebilir. Aile, arkadaş desteği çözüm
olabilir. şunun
nedeniyle
doktor yahut
terapist hastanın ve ailesinin eğitimine hizmetçi
olabiliir. Işinizdeki stresi azaltmak. kesinlikle
işinizde en iyisini etmek
isteyeceksiniz, lakin
hastalıktan korunmanın da erkeklerin
nedeniyle
fazla
mühim
olduğunu unutmayın. Işe gidemeyeceğinizi hissettiğinizde, patronunuza şunu
söylemelisiniz. Biopolar bozukluğu olan hasta yakınları neler yapabilir? Aile bireyleri, hastanın arkadaşları hastalık hakkında
bilgilenmeliler. Hastanın doktoruyla görüşüp, manik yahut
depresif atak öncesinde hastaya nasıl davranmaları gerektiğini öğrenmeliler.hastayı sağaltma
mövzusunda
teşvik etmeli; alkol ve ilaç kullanımını önlemeli. Eger
hasta uzun süredir sağaltma
görüyor ve az bir gelişme gösteriyorsa yahut
yan etkilerden yakınıyorsa, hastanın yeniden
doktorunu görmesini sağlamalısınız. Hasta atak sırasında sizleri
müdahaleci olmakla suçlayabilir; ama aklınızdan cıkarmayın
o sırada “hastadır”. Intihar girişiminin çabuk
uyarıcı bulgularını bilmelisiniz. Intihar düşüncesinin hastalıktan kaynaklandığını söylemelisiniz. Manik döneme eğilim gördüğünüzde, hasta iyi
duygudurumdayken yaptığınız anlaşmadaki aynı
güvenliğiyle interesan
önlemler almalısınız. Kredi kartını, banka işlemleriyle interesan
haklarını, araba anahtarlarını almalısınız. Intihar düşüncelerinin olduğu depresyon gibi, kontrolsüz manik ataklarda tehlikeli olabilir. Bu durumlarda hastaneye yatış ömür
kurtarıcı olur.hasta bir ataktan çıkarken, şahsi
ayakları üstünde durmasını sağlamalısınız. Hayattan ne yine de
çok
ne de şimdiye kadar
az beklentisi olmalı. Duygudurumunu dengelemesini sağlamalısınız. Hayli
koruyucu olmamalısınız. Işleri onunla “birlikte” yapabilirsiniz, onun “yerine” değil. Böylelikle
kendilerine güvenebilirler. Atak sonrası onlara “normal” davranmalısınız. çabuk
bulgular dair
uyanık bulunmalı
ve doktora başvurmasını sağlamalısınz. Siz ve hastanız “iyi bir gün ile hipomani” ve “kötü gün ile depresyon” arasındaki farkı bilmelisiniz. Bu farkları doktorunuzdan öğrenmelisiniz. Bipolar bozukluğu olan kişiler de sağlam
insanlar benzer
ara-sıra
iyi yahut
fena
günler yaşayabilir, bunlar hastalıktan diger
tutulabilmeli. Biopolar bozukluk ılgili
henüz
özel ayrıntılı
bilgiyi Biopolar Bozukluklar Derneği'nden alabilirsiniz. biopolarturkiye.org